Opvoeden is een van de belangrijkste zaken als je een kind hebt gekregen. Dit is het proces waarbij de opvoeder zijn waarden en normen mee geeft aan zijn of haar kind. Iedere ouder heeft hierbij zijn eigen aanpak. Echter zijn er wel een aantal opvoedstijlen te onderscheiden. Wanneer je meer kennis hebt over deze soort stijlen heb je meer inzicht in, welke opvoedstijl(en) bij jou werd(en) gehanteerd en welke jij zelf hanteert bij de opvoeding van jouw kind(eren).
Er zijn vier opvoedstijlen verdeeld, die ook allemaal voor- en nadelen hebben. De eerste opvoedstijl is de autoritaire stijl. De tweede stijl is de toegefelijke, ook wel permissieve stijl genoemd. De derde opvoedstijl is de democratische, ofwel de autoritatieve stijl. Tenslotte is de laatste opvoedstijl de verwaarlozende stijl.
De autoritaire stijl
Deze opvoedstijl staat in teken van duidelijke regels en grenzen. Bij deze stijl laat de ouder blijken dat hij of zij de baas is en dat het kind moet luisteren en gehoorzamen. Bij deze opvoedstijl wordt ook gebruik gemaakt van straffen, wanneer het kind niet luistert. Hierbij is het ook zo dat dit soort ouders geen discussies voeren met het kind over de benoemde regels.
Het voordeel is dat bij deze stijl het kind precies weet waar hij of zij aan toe is. Dit zorgt ervoor dat het kind weet wat de verwachtingen vanuit de ouders zijn. Het nadeel echter is dat het kind door deze opvoedingsstijl angstig, opstandig en agressief kan worden. Mede door de strenge regels kan het kind weinig zelfvertrouwen opbouwen en is er ook weinig sprake van zelfstandigheid. Dit kan zich uiteindelijk uiten doordat het kind in de toekomst weinig beslissingen zelf kan nemen en zich gaat afzonderen van de ouders.
De toegefelijke (permissieve) stijl
Bij deze opvoedstijl heeft het kind juist veel inbreng in zijn behoeften en wensen. De ouders die deze stijl hanteren hebben grote aandacht voor het kind. Dit maakt dan ook dat ouders die deze stijl in de praktijk toepassen, bijna altijd het kind hun eigen zin geeft. Dit zorgt ervoor dat het kind meer baas dan de ouder is, omdat er weinig eisen en regels zijn gesteld.
Het voordeel van deze opvoedstijl is dat het kind en de ouder gelijkwaardig zijn. Er wordt weinig verschil gemaakt in hiërarchie en er zijn weinig conflicten. Het nadeel van deze stijl is echter wel dat het kind geen grenzen kent, doordat het kind te verwend is. Het kind leert vaak ook niet om met emoties om te gaan en dit kan zich uiten in agressief, verdrietig en/of impulsief gedrag.
De democratische (autoritatieve) stijl
Deze opvoedstijl is een combinatie van de twee bovenstaande stijlen. Bij deze stijl hebben de ouders een ruim oog voor de behoefte en wensen van het kind, maar zijn er tegelijkertijd ook regels en grenzen. De ouder die deze stijl hanteert geeft zowel leiding, als liefde en houdt rekening met de ontwikkeling en het tempo van het kind. De democratische stijl staat ook wel bekend om het feit dat er veel met elkaar gesproken wordt en argumenten worden benoemd.
Het voordeel is dan ook dat deze stijl het zelfvertrouwen bij het kind bevordert. Het kind wordt gesteund en gevolgd in zijn ontwikkeling. Er is daardoor ook sprake van zelfstandigheid bij het kind. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen met deze opvoedstijl minder gedragsproblemen vertonen en ze het iets beter dan gemiddeld op school doen. Het nadeel is dat deze opvoedstijl het meest energie in beslag neemt. Het is nou eenmaal zo dat grenzen stellen en dit uitleggen niet altijd makkelijk is. Verder kan bij deze stijl ook sprake zijn dat het kind te mondig wordt. Dit doordat het kind gewend is om discussie te voeren met de ouder.
De verwaarlozende stijl
Ik denk dat het woord het al zegt, bij deze stijl wordt het kind ‘verwaarloosd’. Er worden geen grenzen gesteld, weinig liefde en steun geboden en het kind wordt als het ware aan zijn of haar lot overgelaten.
Het voordeel van deze opvoedstijl is dat deze natuurlijk gemakkelijk is voor de ouder. De ouder houdt zich niet veel bezig met het kind, waardoor de ouder niet veel moeite hoeft te doen. Deze stijl heeft dan ook de meeste nadelen ten opzichte van de voorgaand benoemde stijlen. Het kind leert door deze stijl niet wat goed en slecht is, voelt zich niet gesteund en kan mede hierdoor in aanraking komen met de verkeerde personen. Kinderen die deze soort opvoedingsstijl hebben gehad voelen zich niet geliefd en eenzaam.
Mijn eigen opvoedstijl(en)
Als ik terugkijk naar mijn jeugd zie ik twee opvoedstijlen naar voren komen. Aan de ene kant heb ik een autoritaire stijl gehad, die gekenmerkt was door strenge regels en weinig eigen inbreng. Deze stijl heeft mijn (Oostenrijkse) vader gehanteerd. Dit is ook een beetje typerend voor de Oostenrijkse samenleving in een klein dorp. Mijn (Nederlandse) moeder daarentegen heeft een toegefelijke (permissieve) stijl gehanteerd.
De stijl die mijn vader heeft gehanteerd maakte dat ik vaak bang was door zijn strengheid. Hierdoor durfde ik niets meer te vragen en ‘sloeg’ ik dicht. Mede hierdoor ben ik ook vaker met mijn vragen en problemen naar mijn moeder gegaan. Bij haar had ik wel het gevoel dat zij mijn behoefte aan wensen en inbreng wilde vervullen. Ik mocht ook altijd alles van haar.
Nu als volwassen persoon zie ik dat het vooral voor mij de autoritaire stijl niet heeft gewerkt. Hierdoor werd ik bang en werd het contact tussen mijn vader en mij steeds minder goed. De toegefelijke (permissieve) stijl die mijn moeder hanteerde vond ik prettiger. Echter merk ik ook dat het van belang is om kinderen wel grenzen te leren. Ik zelf zou dus eerder voor een combinatie kiezen en dan zou ik uitkomen op de democratische, ofwel de autoritatieve stijl.
Welke opvoedingsstijl(en) herkennen jullie terug van de kindheid en/of het opvoeden van jouw kind(eren)?
Dit artikel is geschreven door gastblogger Sabrina van petitefashionlady
Find me on: Instagram
